Po śmierci Jezusa, Apostoł Paweł rozpoczął swoje misje, by nawrócić Rzymskie Imperium na wiarę chrześcijańską. Apostoł poświęcił zdecydowaną część swojej misyjnej aktywności na Grecję, odwiedzając ją co najmniej dwa razy w latach 50 – 69 n.e. Podstawowym źródłem informacji o podróżach Pawła z Tarsu - oprócz jego Listów – są Dzieje Apostolskie.
Podczas swojej drugiej misji w 49 roku n.e. Święty Paweł odwiedził północną Grecję .
Saloniki były pierwszym miastem na kontynencie europejskim, gdzie Apostoł zaczął głosić Dobrą Nowinę, a on sam stał się pierwszym chrześcijańskim duchownym – nauczającym chrześcijaństwo na greckiej ziemi. Pierwszym miejscem, które odwiedził był mały port północnej Grecji -
Neapolis, niedaleko miasta portowego – Kawala. Jednak mało jest znana działalność Pawła na tych terenach, ponieważ nieopodal Neapolis, Apostoł odnalazł pierwszą chrześcijańską społeczność na greckim lądzie –
Filippi. To antyczne miasto zostało założone i zbudowane przez Filipa II, króla Macedonii w 358 roku p.n.e. Tutaj właśnie Święty Paweł wybudował pierwszy kościół chrześcijański . Duchowny odwiedził miasto jeszcze dwukrotnie w roku 56 i 57. List do Filipian datowany jest na lata 54-55 i pokazuje wyniki nauk przez niego głoszonych. Z Fillipis Paweł wyruszył dalej z zamiarem dotarcia do Salonik, jednak zatrzymał się na dłużej w
Amfipolis – w starożytności rojne strategiczne miasteczko, obecnie już tylko skromniutka wioska. Nieznany jest powód , dla którego zatrzymał się tutaj na dość długo. Czy chciał po prostu odpocząć, czy też metodycznie głosił Słowo Pańskie. Faktem jednak są archeologiczne pozostałości po czterech wczesnochrześcijańskich bazylikach, datowanych na piąty lub szósty wiek n.e.
W Salonikach Paweł kontynuował ewangelię i pisał swoje Listy do Tesaloniczan. Również tam za jego pośrednictwem powstał kościół - ostoja chrześcijaństwa. Saloniki mają najwięcej kościołów bizantyjskich spośród wszystkich miast greckich. Pozostawiwszy tam Sylasa i Tymoteusza, Paweł udał się do
Aten, centrum greckiego świata. Tam wychodzi z Ewangelią na
Agorę, czyli rynek, miejsce spotkań, dyskusji, wymiennych idei. Jednak Ateńczycy nie zaufali Apostołowi, odczytali nauczanie Pawła jako nowinkarza głoszącego kolejnych bogów. Paweł zostaje poproszony o wyłożenie swojej nauki na
Areopagu. To wzgórze Aresa, na którym gromadziła się rada miasta. Do jej kompetencji należały także sprawy religijne, dlatego jej członkowie chcieli uzyskać informacje z pierwszej ręki. Apostoł wygłasza więc mowę na Areopagu. Tam udało się mu nawrócić nielicznych, m.in. Dionizego Aeropagitę, który jest dzisiaj świętym patronem Aten. Za Agorą rozciąga się widok na wielkie współczesne miasto .Tuż przy wejściu na skałę Areopagu zamocowana jest metalowa tablica z greckim, czyli oryginalnym, tekstem mowy św. Pawła (Dz 17,22–31). Co roku w uroczystość Świętych Piotra i Pawła odbywają się w tym miejscu prawosławne nieszpory.
W tym też miejscu 4 maja 2001 roku odbyło się słynne spotkanie Jana Pawła II z arcybiskupem Aten, zwierzchnikiem Greckiego Kościoła Prawosławnego Christodulosem. Papież odbywał wtedy pielgrzymkę po śladach św. Pawła. Duchowni Kościoła prawosławnego byli bardzo przeciwni wizycie Papieża. Setki greckich mnichów gromadziło się na modlitewnym czuwaniu, prosząc Boga, by uniemożliwił wizytę biskupa Rzymu w ich kraju. Ich modlitwy nie zostały wysłuchane.
Z tamtąd udał się do
Koryntu, który nie uznawał pierszeństwa Aten jako centrum w politycznym i handlowym słowa tego znaczeniu. Miasto założone w epoce neolitu, zburzyli Rzymianie w 146 roku p.n.e., po czym sto lat później odbudowali.
Korynt był miastem portowym dla dwóch mórz, i to był główny powód jego starożytnej prosperity. Pod władzą Rzymu miasto zamieszkiwało 750 tysięcy mieszkańców i zyskało sławę siedliska rospusty, za co potępiał je w swoich kazaniach Świety Paweł. Niestety większość zabudowy została zniszczona przez trzęsienie ziemi. Obecnie tylko niezliczona ilość pamiątek, sprzedawanych w okolicznych sklepach, przypomina o starożytnym charakterze miasta. Jedynym elementem nawiązującym do dawnych czasów jest Katedra Świętego Pawła na planie greckiego krzyża, którą zdobi marmurowa tablica z wypisami Listu do Koryntian . Przy wejściu do katedry stoi srebrna ikona Pawła, wielkości człowieka. To właśnie tutaj Apostoł odniósł największy ewangelizacyjny sukces.
Pomiędzy 49 a 60 rokiem n.e. Święty Paweł odwiedził również inne miejsca na terytorum greckim. Był między innymi w
Kenchrach - kilka kilometrów na południe od Kanału Korynckiego, odwiedził
Agios Pavlos - mały port na południowym wybrzeżu
Krety, gdzie znajduje się kościółek pod wezwaniem Świętego,
Rodos – gdzie jak głosi tradycja ludowa, natrafił na zaciszną jaskinię koło Lindos, gdzie około 58 r. n.e. wybudowano świątynię również pod jego wezwaniem. Od tej pory datuje się początek chrześcijaństwa na wyspie. Zanim wyruszył do Efezu zatrzymał się jeszcze na jednej z wysp Dodekanezu –
Kos.
Rok Świętego Pawła dobiegł końca niespełna miesiąc temu. „Płomień Pawłowy” zapalony przed rzymską Bazyliką św. Pawła przez Papieża Benedykta XVI i Patriarchę Konstantynopola Bartłomieja I – zgasł bezpowrotnie. Kto nie zdążył zapoznać się z naukami tego jakże skutecznego Ewangelisty, może wybrać się Jego śladami po greckiej ziemi w nadziei na odnalezienie świadectwa jego nauk.
Komentarze
ech, byłam na Ukrainie w Ławrze, gdzie pierwszy budowniczy prawosławia przybył, każde taki miejsce walczy ze swoją historią, legendami, piękne to jest, że jest i nie jesteśmy tego swiadomi,
dziękuję miła za ten kawałek obrazu